Xăng E5 chờ giải cứu

Khảo sát tại một số cây xăng ở Hà Nội, người tiêu dùng hiện vẫn có thói quen sử dụng xăng Ron 95 thay vì chọn E5 Ron 92. Điều đó dẫn tới một số cửa hàng, đại lý cũng bắt đầu từ bỏ loại xăng này để chuyển sang kinh doanh xăng Ron 95 vì hiệu quả mang lại cao hơn.

Tiêu thụ sụt giảm

Ông Nguyễn Văn Diễm, Trưởng phòng Kinh doanh xăng dầu, công ty Du lịch và Thương mại Sông Hồng, cho biết trung bình mỗi ngày công ty xuất bán khoảng 65 – 70 nghìn lít xăng, trong đó xăng E5 chỉ chiếm khoảng 30%. Mặc dù công ty đã tổ chức tuyên truyền về lợi ích của xăng E5 để người dân biết và sử dụng nhưng trên thực tế, nhu cầu sử dụng đối với mặt hàng này không cao.

Ông Ngô Huy Hoàng, Phó Giám đốc Xí nghiệp bán lẻ xăng dầu Hà Nội, cũng cho hay: sản lượng tiêu thụ xăng E5 của doanh nghiệp (DN) có dấu hiệu giảm nhẹ so với những tháng cuối năm 2018. Trong quý IV/2018, sản lượng xăng E5 chiếm khoảng 58%, 4 tháng đầu năm nay giảm xuống 55% tổng sản lượng xuất bán của 61 cửa hàng kinh doanh xăng dầu trực thuộc xí nghiệp.

Báo cáo tình hình tiêu thụ xăng dầu trên địa bàn thành phố trong 6 tháng đầu năm 2019, Sở Công Thương Tp.HCM cho biết tỷ trọng tiêu thụ xăng E5 Ron 92 chỉ đạt 25%.

Hầu hết các DN kinh doanh xăng dầu trên địa bàn Tp.HCM phản ánh sản lượng kinh doanh xăng E5 đều sụt giảm so với cùng kỳ năm 2018. Nhu cầu thị trường với E5 có xu hướng giảm do tâm lý của người tiêu dùng và các DN đầu mối, thương nhân phân phối chưa mặn mà với xăng E5. Cùng với đó, mức chênh lệch giá bán lẻ giữa xăng Ron 95 và xăng E5 không cao, chỉ 1.000 – 1.530 đồng/lít nên chưa thu hút được người dùng.

Trước đó, báo cáo 3 tháng đầu năm 2019 của Bộ Công Thương cho thấy lượng xăng E5 tiêu thụ trên địa bàn cả nước đạt khoảng 740 nghìn m3, tương đương khoảng 37,8% tổng lượng xăng các loại. Trong khi đó, cả năm 2018, xăng E5 tiêu thụ được khoảng 3,148 triệu m3, tương đương khoảng 42% tổng lượng xăng các loại.

Nguyên nhân khiến các DN kém mặn mà kinh doanh xăng E5 là do mức thuế bảo vệ môi trường thu trên mỗi lít xăng E5 hiện thấp hơn xăng Ron 95 khoảng 200 đồng sẽ không khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xăng E5. Chính vì vậy, các DN cho rằng Nhà nước cần áp dụng thu thuế bảo vệ môi trường trên giá trị tuyệt đối theo từng loại xăng. Theo đó, không tính thuế bảo vệ môi trường xăng E5 theo tỷ lệ ethanol như hiện nay nhằm tạo độ chênh giữa xăng E5 và Ron 95 2.000 – 2.500 đồng/lít để kích cầu người tiêu dùng.

Cập nhật bảng giá xăng dầu tại kỳ điều hành mới nhất (ngày 17/7), giá xăng E5 là 20.279 đồng/lít, trong khi giá xăng Ron 95-III ở mức 21.235 đồng/lít. Như vậy, khoảng cách chênh lệch giữa giá xăng E5 và Ron 95 chưa đến 1.000 đồng.

Khoảng cách chênh lệch giá hiện nay giữa hai mặt hàng xăng E5 và Ron 95 chủ yếu đều nhờ vào Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Tại kỳ điều hành ngày 17/7, liên Bộ Tài chính – Công Thương quyết định trích lập Quỹ Bình ổn giá đối với xăng E5 là 100 đồng/lít (kỳ trước trích 200 đồng/lít); trích lập Quỹ đối với xăng Ron 95 là 500 đồng/lít (kỳ trước trích 700 đồng/lít).

Chưa kể, DN cho hay để kinh doanh xăng E5, DN phải đầu tư trạm trộn, hệ thống hạ tầng hàng trăm tỷ đồng, trong khi sản lượng bán ra thấp, lợi nhuận không cao, chậm thu hồi vốn, tỷ lệ hao hụt của xăng E5 cao hơn.

Tỷ trọng tiêu thụ xăng E5 đang có xu hướng giảm rõ rệt

Gỡ nút thắt

Vấn đề tạo chênh lệch giữa giá xăng E5 và Ron 95 được đặt ra từ mấy năm nay, nhưng đến hiện tại vẫn chưa được giải quyết. Để cứu xăng E5, Bộ Công Thương đã đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường.

Theo đại diện Bộ Công Thương, mức thuế bảo vệ môi trường với xăng E5 được tính bằng 95,1% mức thuế so với xăng khoáng. Mức này chưa hợp lý và cần cân nhắc đưa ra mức thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng xăng E5 dựa theo mức độ khí phát thải (75-80% mức thuế đối với xăng khoáng) thay vì cách tính cơ học bằng 95,1% như hiện nay. Với cách tính này, không thể khiến người dân lựa chọn xăng E5 được, khi họ còn nhiều băn khoăn về chất lượng xăng E5 và giá cả.

Trong khi đó, về phía Bộ Tài chính, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, cho rằng đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng E5 là không phù hợp vì nếu muốn giãn chênh lệch giá xăng E5 và Ron 95, trên thực tế thuế tiêu thụ đặc biệt đã đảm nhận việc này (thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng E5 là 8%, trong khi xăng khoáng A95 là 10%).

Ngoài việc giảm chênh lệch giá, chính sách thuế cũng đã được điều chỉnh theo hướng hỗ trợ giảm giá thành sản xuất xăng E5. Trước diễn biến giá nguyên liệu ethanol để phối trộn xăng E5 liên tục tăng trong thời gian qua khiến dư luận đặt vấn đề ethanol tăng giá vì độc quyền, uy hiếp xăng E5, Bộ Tài chính đã quyết định giảm thuế nhập khẩu ethanol từ mức 20% trước đây về 17%.

Theo chuyên gia Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế tài chính (Học viện Tài chính), để khuyến khích người tiêu dùng sử dụng nhiều hơn xăng E5 thì việc giảm giá loại xăng này là biện pháp cần tính đến. Tuy nhiên, việc giảm thuế môi trường còn phụ thuộc vào mục tiêu của Nhà nước, tức là bài toán ngân sách có chịu đựng được không, bởi nhiều khi muốn khuyến khích nhưng lại “không có tiền”.

Vì vậy, ông Độ cũng cho rằng một trong những vấn đề mà nhiều người dân quan tâm tới xăng E5 là chất lượng, giá xăng E5 có rẻ hơn mà chất lượng không tốt thì người dân vẫn lựa chọn dùng xăng Ron 95. Do đó, xăng E5 cần phải chứng minh cho người tiêu dùng thấy hiệu quả, đảm bảo chất lượng khi sử dụng.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cũng nhìn nhận vấn đề của xăng E5 là làm sao để người tiêu dùng tin tưởng vào chất lượng, đồng thời DN mặn mà kinh doanh. Vì vậy có thể xem xét giảm tiếp thuế nhập khẩu nguyên liệu để pha chế xăng sinh học, từ đó giúp hạ giá bán lẻ xăng E5 trên thị trường, cũng như cần tuyên truyền rõ về những tiêu chí kỹ thuật sử dụng xăng E5 và các nghiên cứu được công bố sau khi sử dụng E5 để người dùng yên tâm.

Lê Thúy